Prof. Jeroen Raes kwam er enkele maanden geleden opnieuw mee in het nieuws: hij vond een link tussen depressie en darmflora: mensen met een depressie of aanleg daarvoor hebben een andere darmflora dan mensen zonder die gevoeligheid.
De Amerikaanse psychiater Kelly Broghan pleit er al jaren voor: depressie begint in de darmen. In je darmen worden immers je immuunsysteem geboost, je hormonen geproduceerd en bepaalde stofjes, genaamd neurotransmitters, gevormd. Neurotransmitters hebben een grote invloed op hoe we ons mentaal voelen. De bekendste is serotonine, ook wel het gelukshormoon genoemd. Het wordt voor 95% aangemaakt in je darmen o.i.v. bepaalde bacteriën. De overige 5% wordt in je hersenen aangemaakt. Serotonine is betrokken bij je stemming en bij een gezond slaappatroon.
Je darmen staan in verbinding met je hersenen via je zenuwstelsel. Zo worden signalen overgedragen van de ene plek naar de andere in je lichaam.
Dat serotonine onvoldoende wordt aangemaakt of niet geraakt waar ze zou moeten komen, heeft volgens dokter Broghan alles te maken met laaggradige ontstekingen het lichaam.
Wanneer een lichaamsvreemde stoffen ons lichaam binnentreedt, verzet het immuunsysteem zich. Normaalgezien wordt een indringer adequaat door ons immuunsysteem opgeruimd. Bij een laaggradige ontsteking blijft het immuunsysteem actief, ook als de ziekteverwekker reeds overwonnen is. Laaggradige ontstekingen zijn vaak het gevolg van een bepaalde levensstijl met teveel suikers, ongezonde vetten en weinig vezels. Ze kunnen ook veroorzaakt worden door stress, chronisch slaaptekort, medicijnen, pesticiden en milieuvervuiling.
De Duitse wetenschapster Guilia Enders legt uit hoe je brein je darmen voor 10% stuurt. Denk maar aan wat er gebeurt als je zenuwachtig bent voor een sollicitatiegesprek, een eerste date of een examen. Je darmen hebben tegelijk een impact van 90% op je brein! Dat betekent dat als het in je darmen niet goed werkt, of je elders in je lichaam klachten hebt, dit zonder twijfel je emotioneel welzijn beïnvloedt.
Voeding voor je brein bestaat vooral uit gezonde vetten, aangezien je hersenen zelf grotendeels uit vetten bestaan, die je vindt in vette vis, noten, zaden en pitten, postelein, avocado en olijven. Vermijd transvetten uit patisserie, gefrituurd voedsel, charcuterie en margarine.
Ook eiwitten zijn belangrijk om je goed in je vel te voelen. Ze vormen de bouwstenen van ons lichaam. Wit vlees, vis, eieren en peulvruchten bevatten de meeste eiwitten. Rood vlees werkt net ontstekingsbevorderlijk voor de darmen. Vegetariërs en veganisten horen het niet graag, maar je mist een heleboel voedingsstoffen wanneer je enkel plantaardige eiwitten nuttigt. Dat wreekt zich uiteindelijk op je gezondheid. Verschillende ex-vegetariërs getuigen dat ze zich heel wat vitaler voelden wanneer ze opnieuw kleine hoeveelheden vlees en vis gingen eten.
Met medicatie als antidepressiva bestaat er een kans dat je je beter gaat voelen. Een kans, geen garantie. Sommige onderzoeken spreken van vooral een placebo-effect als antidepressiva werken. Voor sommige mensen hebben ze echter het tegenovergestelde effect en werken ze zelfs suïcidale gedachten in de hand. Slaat de medicatie wel aan, dan is dit meestal symptomatisch. Dat betekent dat ze werkt zolang je ze neemt. Stop je op een dag of bouw je weer af, zonder de onderliggende oorzaken aan te pakken, dan kan je er prat op gaan dat het risico op herval om de hoek blijft loeren. Zo gebeurt het dat mensen hun leven lang antidepressiva slikken, met bijhorende nevenwerkingen. Weinig medicatie is bedoeld om een leven lang ingenomen te worden. Tijdelijk kan het soelaas bieden.
Mentale problemen vereisen een multidisciplinaire aanpak. De beste en snelste resultaten worden behaald door op verschillende terreinen tegelijk te focussen: voeding en levensstijl, de gevoelswereld en gedachtenstroom en een lichte vorm van beweging, zoals wandelen, fietsen of yoga.
Bronnen:
- The neuroactive potential of the human gut microbiota in quality of life and depression. Mireia Valles-Colomer, Gwen Falony, Youssef Darzi, Ettje F. Tigchelaar, Jun Wang, Raul Y. Tito, Carmen Schiweck, Alexander Kurilshikov, Marie Joossens, Cisca Wijmenga, Stephan Claes, Lukas Van Oudenhove, Alexandra Zhernakova, Sara Vieira-Silva & Jeroen Raes . Nature Microbiologyvolume 4, pages623–632 (2019)
- A mind of your own. Kelly Borghan
- GAPS, Gut and psychology syndrome. Dr. Natasha Campbell-McBride MD.
Joke